woensdag 11 september 2013

Operatie Malefijtje; op zoek naar het stormvogeltje!

De hieronder beschreven 24-uurszeevogeltocht is door de slechte weersvoorspellingen helaas afgelast. In 2014 doen we een nieuwe poging. 

Aanstaand weekend (14-15 sept) staat de 24-uurs zeevogeltocht naar de Bruine Bank op het programma. Vorig jaar werden op deze tocht twee, mogelijk zelfs drie, stormvogeltjes gezien. Zeldzame waarnemingen voor Nederland. Reden voor Delta Safari om ook dit jaar alles uit de kast te halen om naar deze vogels op zoek te gaan op de Bruine Bank. En dat onder de noemer; "Operatie Malefijtje"!


Stormvogeltje tijdens de 24-uurstocht in 2012 (foto: Jan Dekker)

Een malefijtje is een oud-Hollandse naam voor het stormvogeltje. In Katwijk blijkt de naam zelfs nog steeds gebruikt te worden. Tijdens de zoektocht op internet naar zoveel mogelijk informatie over het stormvogeltje, kwamen we een leuk fragment tegen uit het boek 'De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis' (H. Blok en H.J. ter Stege - 2008). In het stuk blijkt dat het stormvogeltje door vroegere zeevaarders vooral werd gezien als brenger van tegenspoed. Malefijt of Malefiet zou afkomstig zijn van het Portugese woord 'kwaaddoener'. Wanneer er storm opstak, waren deze vogeltjes er ook. En zo is ook het gezegde ontstaan; "het zijn Malefijten, die wind en regen schijten".
En de huidige naam stormvogeltje zegt natuurlijk ook al genoeg. En wat dat betreft is het dus niet eens ongunstig dat er voor zondagavond weer storm wordt voorspeld. Volgens de overlevering moet dat onze kansen op het zien van het stormvogeltje alleen maar vergroten.

Maar omdat we op het weer geen invloed hebben, zijn we ook op zoek gegaan naar methoden die we wel zelf kunnen organiseren. Chummen, het verspreiden van visfval, doen we natuurlijk al langer op de zeevogeltochten van Delta Safari. Maar dit heeft toch vooral effect op het lokken van de grotere soorten, zoals meeuwen, jagers, jan-van-genten en pijlstormvogels.
Voor stormvogeltjes wordt elders op de wereld toch vaak gebruik gemaakt van 'oil-slicks', een plas visolie verpreiden rond de boot en dan maar wachten. Of een visolie-vlek uitzetten en dan een paar uur later terugvaren naar die plek. En her en der worden aan de visolie dan nog andere hulpmiddelen toegevoegd; popcorn, vismeel, dierlijk vet en andere mysterieuze ingrediënten.
Op Nederlandse pelagics zijn er wel eens pogingen gedaan om met een oil-slick te werken, maar meestal in de loop van een tocht. En als er dan na een kwartiertje of half uurtje nog niks gezien was, verloor men toch het geduld en werd er weer verder gevaren. Terwijl je eigenlijk gewoon een paar uur stil moet liggen en wachten. En daar ligt ook de sleutel voor de "Operatie Malefijtje".
Door de opbouw van de tocht naar de Bruine bank, bleek dat we vorig jaar een paar uur eerder dan verwacht op het startpunt voor de zondagochtend waren aangekomen; de Noordkant van de Bruine Bank. De schipper besloot daarop voor anker te gaan en een paar uur te wachten tot we bij daglicht weer aan de terugtocht konden beginnen. 
We hebben als Delta Safari eerst bedacht om dit jaar dan nog wat Noordelijker te varen, tot we opeens het voordeel zagen. Als we in de nacht, als we voor anker gaan, nu alvast beginnen met het uitzetten van een oil-slick en dit een paar uur blijven voeden, dan moeten we tegen de ochtendschemering toch al een aardig geurspoor naar het schip hebben aangelegd?! "Operatie Malefijtje" was geboren!
De chummers van Delta Safari staan zondagochtend vroeg op en gaan rond vijf uur al beginnen met het verspreiden van een speciaal bereid vis-oliepapje. Als het dan rond zeven uur begint te schemeren en het ontbijt achter de kiezen is, starten we niet direct de motoren om richting Zeeland te varen. We zullen uitgebreid de tijd nemen om de visolievlek rond het schip te scannen op stormvogeltjes. En als de stroming van de vlek een mooi spoor heeft gemaakt, zullen we proberen om dit bij het vertrek nog een tijdje te volgen.

Of het gewerkt heeft, weten we pas als we terug zijn natuurlijk. Houdt daarvoor zondagavond waarneming.nl, twitter of dit weblog in de gaten.
Of neem geen risico en boek nog een plek op deze 24-uurs zeevogeltocht naar de Bruine Bank. Er is nu nog plek. Late beslissers kunnen nog tot zaterdagochtend terecht op info@deltasafari.nl. Zaterdagavond om 19:00 uur verzamelen we bij de Neeltje Jans in Zeeland voor het vertrek.